İstihdam Artırılacak, Reformlar Devam Edecek

Başbakan Binali Yıldırım, Çankaya Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısıyla, geçen hafta gerçekleştirilen Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısında alınan kararları paylaştı.

Söz konusu kararların, teknik çalışmaların tamamlanmasının ardından hemen devreye gireceğini belirten Başbakan Yıldırım, kararın ayrıntılarını şöyle anlattı:

“Bu toplantı sonrasında reel sektörün desteklenmesi, istihdamın artırılması, reformların devam edilmesi, reformların tekrar kaldığı yerden devam edilmesi ve hızlandırılması, kamuda tasarruf yapmaya devam edilmesi gibi hususlarda karar almıştık. Ve bu kararların teknik çalışmalarının tamamlanmasını müteakip bugün bu kararların bazılarını, önemli olanlarını, hemen devreye girecek olanlarını kamuoyuyla, vatandaşlarımızla paylaşıyoruz.

Reel sektörün, yani üretimle, istihdamla, ihracatla uğraşan sektörün sıkıntılarını biliyoruz, yatırım yapan, üreten, Türkiye’nin değerine değer katan, ihracat yapan bütün kesimlerin yanında olmaya devam edeceğiz. Bu çerçevede bugüne kadar aldığımız tedbirlere ilave olarak yeni bir tedbir daha almış bulunuyoruz. 

"250 MİLYAR LİRALIK YENİ KREDİ HACMİ"

Bunlardan birincisi; firmaların piyasada nakit ihtiyaçları var, nakit sıkıntısı var, bu nakit sıkıntısını rahatlatmak, işlerini genişletmelerini sağlatmak, hatta istihdamı artırmak için Hazine kefareti getirmek suretiyle kredi garanti fonunun kefaretiyle 250 milyar liraya kadar bir kredi hacmi oluşturuyoruz. Bu ne demektir? Piyasada KOBİ’ler büyük işletmeler, ihracat işiyle uğraşanlar, yani ekonomimizi ayakta tutan bütün sektörlere nakit sıkışıklığını giderecek ve işlerini düzene sokacak yeni bir kaynak oluşturuyoruz. Önemli bir kaynak, yani bugün 40 milyar civarında sıkışıklığı olan firmaların toplam hacminin 40 milyar olduğu düşünülürse, bunun çok çok üzerinde 250 milyar liralık yeni bir kredi hacmi getirmiş oluyoruz. Burada ağırlıklı olarak bundan KOBİ’ler yararlanacak, yani küçük işletmeler, esnaflar, orta ölçekteki işletmeler yararlanacak, ayrıca ihracatla uğraşanlar da yararlanacak, ticaretle uğraşanlar da bundan istifade edecek. 

İhracat kredilerinde garanti, yani teminat yüzde 100, KOBİ’lerde yüzde 90, ticari kredilerde yüzde 85 uygulanacak. Demek ki KOBİ’ler istihdamımızın yüzde 65-70’ini oluşturan, firma sayısı olarak yüzde 98’ini oluşturan, ihracatımızın yine yüzde 60’dan fazlasını oluşturan KOBİ’lere burada bir ilave kıyak yapmış oluyoruz, buna da ihtiyaç var. Çünkü bunlar ekonomimizin belkemiğini oluşturuyor. 

İhracatta niye yüzde 100? Çünkü ihracatçı satıyor, sattığının parasını da hemen alıyor, çok kısa vadeli bir şey, orada bir sıkıntı yok. Bu nasıl olacak? 250 milyar lirayı vereceğiz de, böyle bir kaynak oluşturacağız da bunun karşılığı var mı-yok mu diye hemen soru akla gelebilir. Burada bir kere bütçe açığını artıracak, yeni borçlanma gerektirecek planlanan dışında bir düşünce yok, bunu bilmekte fayda var. Bu sadece 2017 bütçesinde ve arızi gelirlerden gelen paralarla karşılanacak. Bütçeden nasıl karşılanacak? Bütçe kalemleri arasında bazı kaydırmalar yapmak suretiyle bunu gerçekleştirmiş olacağız. 

Birinci ve en önemli tedbir budur. Bu tedbir iş dünyamıza, üretim yapan tesislerimize, ihracat yapan, yeni iş-aş imkanı sağlayan bütün iş dünyamıza çok ciddi bir rahatlama getirecek, hayırlı uğurlu olsun. 

"YATIRIMIN TEŞVİK EDİLMESİNDE CİDDİ BİR SEFERBERLİK BAŞLATIYORUZ"

İkinci ve bunun devamı olan konu da; 2017’de özel sektör yatırımlarını daha da teşvik etmek, artmasını sağlamak amacıyla imalat sanayine yatırım teşvik kapsamındaki projelere artı destek vermek. Yani yatırımın teşvik edilmesinde ciddi bir seferberlik başlatıyoruz. Biraz daha detay verirsek; 2017 yılında yapılan imalata yönelik yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranını mevcudun üzerine yüzde 15 daha artırıyoruz. 

Kurumlar Vergisi indirimini tam olarak uygulayacağız. Bu ne demek? Sadece o yatırımla sınırlı değil bütün işinin içerisinde bunu kullanabilecek. 

Teşvikin tamamını diğer kazançlara uygulama imkanı getireceğiz.

"YATIRIMA YÖNELİK İNŞAAT İŞLERİNDE KDV İADESİ"

Yatırıma yönelik inşaat işlerinde KDV iadesi vereceğiz. 2017 yılında yapılan yatırım harcamaları için yıl içerisinde yaptığı harcamaların karşılığı ödediği KDV’yi tamamını iade olarak alabilecek. Bu inşaat işlerinde yeni bir uygulama, yeni bir kolaylık, ilave bir imkan olarak geliyor. 

Tabii KDV iadelerinde de gecikme şikayetleri var, bunları da hızlandırmamız lazım. 

"İSTİHDAMI ARTTIRMAK İÇİN TEDBİRLER"

İstihdamı arttırmak, korumak artı artırmak, yani işyerleri kapanmasın, onlar işte kredilerle desteklenecek, istihdam korunacak. Ama arttırmak için de, biz bazı tedbirler alıyoruz, bu tedbirler özel sektör işverenlerinden asgari ücret desteğinden yararlananların bu destekten yararlanmalarına esas prim ödeme gün sayısına karşı gelecek şekilde 2017 Ocak, Şubat, Mart üç ay, üç aylık primlerini, 2017’nin Ekim, Kasım, Aralık ayına öteliyoruz. Yani Ocak’ta, Şubat’ta, Mart’ta bu SSK primlerini, sosyal güvenlik primlerini ödemeyecekler, ne zaman ödeyecekler? Senenin son üç ayında İlave yük gelmeden, faiz yürütmeden ödeyecekler. Faiz yok, Ocak’ta ne 100 lira para ödeyecektin, erteliyoruz Ocak’ınkini Ekim’e, Şubat’ınkini Kasım’a, Mart’ınkini Aralık’a, aynı para; enflasyondan, kur farkından falan etkilenmeden. 

9 ay faizsiz erteleme. Yani diyoruz ki; burada devlete vereceğin parayı sonra verirsin kardeşim. Önce işine harca, acil konularına ayır, sonra bize gelirsin, biz bekleyebiliriz, ama piyasa beklemez, maaşlar beklemez. Sen vatandaşları, işçilerini çalıştırmaya devam et, bu yükünü, bu yükümlülüğünü daha sonra yerine getirebilirsin. Ha bunu nasıl sağlayacaksınız? Bu yıl içinde geri döneceği için bir yük getirmiyor. Bunun için ilave hazine bir borçlanma öngörmeyecek. 

Bir başka önemli iş; malum işsizlikte hafif bir şey var, kıpırdama var. Bunu dikkate alarak önümüzdeki yılın iş ve istihdamını arttırmaya yönelik, özel sektör firmalarımızın da maliyetlerini düşürmeye yönelik bir tedbirimiz var. Aslında burada iki tane tedbir var, bunları da sırayla açıklayacağız. İş başı eğitim programları, mesleki eğitim kursları, girişimcilik eğitim programlarını daha da güçlendiriyoruz. Bu bağlamda 2017’de eğitim programları, mesleki eğitim, girişimcilik eğitimi olmak üzere toplam özel sektörde 500 bin vatandaşımıza İŞKUR’un aktif iş gücü programlarından yararlandıracağız; bunu özel sektöre sağlıyoruz, bu çok önemli. İŞKUR bir program başlatıyor, biliyorsunuz daha önce toplum yararına çalışma programı vardı, bu programı genişletiyoruz, bir anlamda bunu özel sektöre de yayıyoruz ve 500 bin insanımıza özel sektörde 2017 yılı için iş temin edeceğiz, programın özü, esası bu. Bu iş başı eğitimi olabilir, mesleki eğitim olabilir, girişimcilik eğitimi olabilir ve dolayısıyla gelecek yıllarda iş gücüne, iş piyasasına hazır hale gelmesini sağlayacağız. Bu arada 500 bine ilave olarak 100 bin de yine toplum yararına çalışma programına devam edeceğiz 100 bin vatandaşımıza. Bunu da tabi ağırlıklı olarak Doğu, Güneydoğu Bölgelerimiz teşkil edecek, ama ihtiyaç olan yerlerde tabi ki buna da yer vereceğiz.”

"ARTI İSTİHDAM PROGRAMI ÖNCELİKLİ OLARAK ORTA VE İLERİ TEKNOLOJİ SEKTÖRLERİNDE UYGULANACAK"

Artı istihdam programının öncelikli olarak katma değeri yüksek olan orta ve ileri teknoloji sektörlerinde uygulanacağını belirten Başbakan Yıldırım, detaylar için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Mehmet Müezzinoğlu’na söz verdi. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Müezzinoğlu, konuyla ilgili olarak, "Özellikle mevcut istihdamın üzerine artı istihdam koyacak bütün işverenlerimize bu anlamda asgari ücretin yarısı kadarki bir yüklenmeyi biz Bakanlık olarak veya İŞKUR olarak üstlenerek orada artı istihdama 1 yıl süresince yüzde 50, ikinci yıl süresince de yüzde 25 destek vermeyi planladık" açıklamasını yaptı.

Başbakan Yıldırım, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca (BDDK), bankacılık sektörünün reel sektöre kredilerini yeniden yapılandırması için yetki ve imkan veren Karşılıklar Kararnamesinin yayımlandığını söyledi.

Konuyla ilgili detaylı bilgi veren Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, "Burada hem karşılıkların düşürülmesi yoluyla yeni kredi imkanları açılması söz konusu bu bir, ikincisi ayrıca genel olarak bütün kredilerin yeniden yapılandırılması yoluyla bankalara bu yetkinin verilmesi suretiyle BDKK tarafından bütün kredilerin yapılandırılması imkanının getirilmesi sağlanıyor. Dolayısıyla ayırması gereken karşılık azaltılınca krediye vereceği para artıyor." açıklamasında bulundu. 

Başbakan Yıldırım da, "Kredi yapılandırılmasına imkan vermek için Karşılıklar Kararnamesi ile bazı yükler üzerlerinden alınmış oluyor ve oradan elde edecekleri kaynağı da kredi yapılandırmasında kullanacaklar. Bu bağlamda özellikle KOBİ'lerin maliyetlerinin düşmesi hedefleniyor. KOBİ tanımı da 40 milyon ve aşağısı diye düşünülüyordu kredi yönünden. Şimdi kredilendirme yönünden KOBİ tanımını 125 milyona çıkardık. 125 milyonun altında yeni bir yapılandırma söz konusu olacaksa bunlar KOBİ sınıfı olarak dikkate alınacak ve onun imkanlarından avantajlarından yararlanmış olacaktır." değerlendirmesini yaptı.

"İHRACATIN ARTIRILMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER"

Başbakan Yıldırım, ihracatın artırılmasına yönelik alınan önlemleri ise şöyle anlattı:

“Üçüncü konu, ihracat daha doğrusu beşinci konu ihracatı daha çok ilgilendiriyor. İhracatın arttırılmasına yönelik bir dizi önlemler alındı. Neydi bunlar? 2017 yılında ilave bir önceki yıla yaptığı ihracata ilave ihracatı yaparsa o ayrıca desteklenecek. Bunu nasıl yapacağız? Eximbank’ın sermayesini arttırıyoruz. Eximbank’ın sermayesi de artmış olunca ihracat destekleri de otomatik olarak artıyor. Mevcut durumda 3.7 milyar sermayesi var, bunu daha da yükseğe çıkaracağız ihtiyaç neyse o kadar yapılacak.

Yurt dışı yükleniciler veya müteahhitlik hizmetlerine yönelik kullandırılan döviz kredilerinde firmaların yurt içinden sağlayacağı Türk Malı ve hizmetlere yönelik kısımda sıfır faiz uygulaması getiriyoruz. Yani buradan oraya yapacağınız işlerde götüreceğiniz mal ve hizmetler için ayrıca bu kredilerde faiz alınmayacak. Bu faiz farkı da Exim’den karşılanmış olacak. Kredi Garanti Fonu Hazine tarafından sağlanacak olan fona kefalet sınırının önemli bir kısmı ihracatçıya yüzde 100 teminat verilecek. Az önce söyledim, ihracatta teminat miktarı yüzde 100 tamamen Eximbank tarafından karşılanacak. Eximbank tarafından kullandırılan kredilerde risk ağırlığını sıfırlayamaya yönelik sermaye yeterlilik oranını ve kredileri de artırmış olacağız, bu da ayrıca yeni bir tedbir. Bu şu anlama geliyor: Bunların detaylarını Ekonomi Bakanımız daha sonra teferruatlı olarak paylaşacaktır. Amacımız, ihracatımızı çeşitlendirmek, ihracatımızın katma değerini arttırmak ve ihracatımızın miktarını arttırmak üç tane amacımız var.”

"KOBİLERE İLK 12 AY GERİ ÖDEMESİZ 3 YIL VADELİ 50 BİN LİRA KREDİ"

KOBİ’lere yönelik Bilim Sanayi Bakanlığı’nca mevcut bilançolarını esas alarak ilk 12 ay için geri ödemesiz olmak üzere 3 yıl vadeli 50 bin lira kredi sağlanacağını açıklayan Başbakan Yıldırım, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü’ye söz verdi.

Bakan Özlü de, KOSGEB’e üye olan küçük işletmelerin 12 ay içerisindeki kredi ihtiyaçlarını karşılamak üzere 50 bin lira verileceğini belirterek “Yaklaşık 15 bin KOBİ’nin bundan faydalanmasını bekliyoruz ve bize de biz bunun faizini ödeyeceğiz, yani KOSGEB’le birlikte bunun faizini biz ödeyeceğiz. İlk 12 ay ödemesiz toplam 3 yıl geri ödemeli olacak” bilgisini verdi. 

Üç yıl boyunca 50 bin liraya kadar faizsiz para vereceklerini söyleyen Başbakan Yıldırım, son iki yıldaki ödemelerin ise üçer aylık ödeme takvimleriyle gerçekleştirileceğini hatırlattı.

Yıldırım'ın bu uygulamadan ne kadar insanın yararlanmasının beklendiğine yönelik sorusu üzerine Özlü, "15 bin KOBİ'nin faydalanmasını hesaplıyoruz ve yaklaşık 750 milyon liralık bir kaynak olacak ve bize bunun maliyeti 15 milyon lira olacak faiz olarak." karşılığını verdi.

Başbakan Yıldırım, “Evet, tabi bu daha ziyade böyle el emeği, göz nuruyla zanaatkarlar, küçük işletmeler bundan pekala yararlanabilir, işinin devamını sağlayabilir bu da çok güzel bir tedbir, teşekkür ediyoruz” dedi.

"MALİ DİSİPLİN DEVAM EDECEK"

Başbakan Yıldırım açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Reel sektörün desteklemek için aldığımız bu tedbirlerin tamamı için bütçemizde yapacağımız tasarrufları kullanacağız, yani mali disiplin var olmaya devam edecek, har vurup harman savurmayacağız, başkaca bir olumsuzluğa sebep olacak bir uygulamaya gitmeyeceğiz. Hesap kitap yapıldı bunların en ayrıntıları çalışıldı, neyin nereden yapılacağını biliyoruz, milletimiz rahat etsin, iş adamlarımız da bu konuda çok emin olabilirler, rahat olabilirler. Sadece tedbirleri almakla da kalmıyoruz, nasıl uygulanacağını birebir takip edeceğiz, buradaki bürokratik engelleri de siyasi irade olarak ortadan kaldıracağız, bunu da ayrıca ifade etmek istiyorum.

2017 yılı için yapısal reform uygulamalarını da takvimlendirdik. Yani yıl boyunca hangi yapısal reformları yapacağız, hangi alanda yapacağız, bunların hepsinin listesini yaptık, bir bir hayata geçireceğiz. Bunları yaparken de tabi vatandaşlarımızla paylaşacağız, paydaşlarımızla paylaşacağız. Diyelim çalışma hayatına yönelik bir reform yapacaksak bütün taraflarla konuşacağız, ülke gerçeklerini de dikkate alacağız, vatandaşlarımızın da beklentilerine dikkat edeceğiz, bu şekilde yapacağız. Sağlık alanındaysa böyle, ar-ge, araştırma-geliştirme alanındaysa böyle, vergi konusu var, yargı adalet konusu var, birçok alanda, eğitim, bütün alanlardaki bu reformları gerçekleştireceğiz.

Reformların esası şudur: Reformların esası, devletin bütün alanlardaki belirleyici rolünün, ekonomideki ve diğer alanlardaki belirleyici rolünün sınırlandırılması, vatandaşın birçok alanda rahatça hareket etmesi, devletle olan işinin azaltılması, özeti bu. Vazgeçemeyeceğimiz iki tane alan var, birisi adalet, birisi de güvenlik. Bu iki alan devlette olacak ve hiçbir şekilde bu alanlarda başka bir reform düşünülmeyecek. Ama kendi içinde hızlı işlemesi, etkin olması için gerekli tedbirleri alacağız, diğer alanlarda yapılacak şeyler bütün toplumu ilgilendiren konular.” 

"KAMU BANKALARININ KAMUDAN MEVDUAT ALIMINA STANDART GETİRİLİYOR"

Başbakan Yıldırım, geçen hafta imzaladığı genelgeye göre kamu bankalarının aralarında para toplarken yarış yapamayacaklarını ifade ederek, kamu paralarının genellikle kamuda tutulduğunu hatırlattı.

Kamu bankalarının hem kendi aralarında hem de özel bankalarla bu konuda yarışa girdiklerini söyleyen Yıldırım, şöyle devam etti:

"Buna gerek yok' dedik. Bu paralar ne kadar yüksek maliyetli toplanırsa kredilendirme, reel sektöre aktarılması da o kadar pahalı oluyor. Burada Hazine çalıştı, bir sınır geldi, yüzde 7,5'i geçmeyecek. Kamu bankalarının kamudan mevduat alımında standart getiriyoruz, yüzde 7,5 diyoruz. Diyoruz ki 'Sizin işiniz faizcilik değil, daha çok kar etmek değil, aldığınız paraları reel sektöre, üretime, ihracatı artıracak projelere aktarmak'. Bunu da uygulamaya soktuk, bu ne getirecek? Dolaylı olarak tabii daha düşük faizle kaynağa eriştiğiniz için bankalar verecekleri kredilerde de ona göre maliyetlerini azaltacaklar.

Geçen gün mesela iki bankamız, Ziraat ve özel bir banka, TOBB ile beraber bir kaynak oluşturdular, 500 milyon bir kaynak koydular. Faizi de KOBİ'lere vermek için 9,90'a indirdiler. Yıllık faizi ve oradan 5 milyar dolayında ilave bir kaynak oluşturdular. Ümit ederim ki bu uygulama da kamu bankalarının kullandıracakları kredilerin maliyetine aynı oranda, oranları düşürerek yansımasına sebep olacak."

“CUMHURBAŞKANIMIZIN DA ÇAĞRISIYLA MİLLİ PARAMIZA YÖNELME OLDU”

Döviz piyasalarında yaşanan dalgalanmaların ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da çağrısıyla milletin sorumluluk üstlenerek ellerindeki dövizleri bozdurmaya başladığını belirten Yıldırım, şunları söyledi: 

“Bir son konu da, bu piyasalarda yaşanılan dalgalanmalar üzerine sağ olsun milletimiz yine Sayın Cumhurbaşkanımızın da çağrısıyla beraber bir sorumluluk üstlendi ve ciddi anlamda milli paramıza, liramıza yönelme oldu; bunun için teşekkür ediyoruz. 

Ama aynı zamanda bunun vatandaşlarımızın tek başına yapması yetmez dedik, biz de kamuda bir dizi önlemler aldık. Nedir bu önlemler? Şimdi devletin mecbur kalmadıkça döviz üzerinden, bütün kuruluşlar döviz üzerinden sözleşme yapmayacak. Dış sözleşmeler olur, mecburiyet olur, onlar hariç, ama genelde mecbur değilse döviz üzerinden sözleşme yapmayacak. 

İki; yapılmış bütün sözleşmelerde mümkün olanlarını Türk parasına dönüştürmek. Bu şekilde uygulamalar da başladı. Bazı kamu kuruluşları da hatta ihtiyaç fazlası olan dövizlerini de Türk lirasına dönüştürdü. Bunlar da güzel gelişmeler. 

Bu şekilde kısa vadede 10 milyar dolar civarında bir kaynak yerli paraya geçmiş oldu. Ve bunun anlamı şudur: Piyasanın diğer ihtiyaçları olan döviz imkanına da bir takviye yapılmış oldu. Bu uygulama bundan sonra da devam edecek. 

Ve son söyleyeceğim şey, önce milletten bir şey isterken kendimiz ne yapıyoruz, ona bakmamız lazım. Kamu olarak, burada detaylarına girmeyeceğim, devlet olarak 2017’de muazzam bir tasarruf yılı olacak, çok ciddi tasarruflar yapacağız, bunun da tüm detaylarını çalıştık. Yani önceliği olmayan harcamalar, işte yeni bina alma, yeni araba alma vesaire, gereksiz masraflar yapılmayacak, fuzuli yere seyahatler, bunlardan kaçınacağız. Yani bir anlamda vatandaşlarımızdan bir şey isterken, hadi dövizini bozdur, ülkene, ekonomine omuz ver derken, önce devlet olarak, devlet kurumları olarak bizler elimizi taşın altına koymamız lazım. Bunu da bu vesileyle kamuoyunda paylaşmak istedim.

İnşallah bu aldığımız tedbirler semeresini kısa sürede verecektir ve dünyadaki var olan dalgalanmaların etkileri ülkemiz bakımından ortadan kalkacaktır diye inanıyoruz.

Teşekkür ediyoruz, bu tedbirlerin hayırlı, uğurlu olmasını diliyoruz.” / EGE BASIN GRUBU